Sa Pa là nơi sinh sống của dân cư 6 dân tộc: Kinh, Mông, Dao Đỏ, Tày, Dáy, Xa-phó. Đến với Sa Pa, bạn có thể tìm hiểu đời sống vật chất cũng như tinh thần của mỗi dân tộc thông qua các xuất bản phẩm và các hiện vật được trung tâm thông tin du lịch Sa Pa đang trưng bày.
Thị trấn Sa Pa như một viên ngọc, ẩn mình trong làn mây rồi bất chợt hiện ra lung linh, rực rỡ dưới ánh nắng mùa xuân. Sa Pa đã trở thành nguồn cảm hứng của các nghệ sĩ với biết bao mỹ từ đã dành cho miền đất này.
II. Khí hậu Sa Pa
Sa Pa có khí hậu mang sắc thái ôn đới và cận nhiệt đới, không khí mát mẻ quanh năm. Thời tiết ở thị trấn một ngày có đủ bốn mùa. Buổi sáng là tiết trời mùa Xuân. Buổi trưa tiết trời như vào Hạ thường có nắng nhẹ, khi hậu dịu mát. Buổi chiều mây và sương rơi xuống tạo cảm giác lành lạnh như trời Thu và ban đêm, là cái rét của mùa Đông.
III. Các thắng cảnh ở Sa Pa.
núi Hàm Rồng
Núi Hàm Rồng ẩn hiện trong mây
Vườn hoa Hàm Rồng. Hành trình lên đỉnh núi đầu rồng, du khách sẽ đi qua vườn hoa Hàm Rồng, được xây dựng dựa theo địa thế tự nhiên của dãy núi Hàm Rồng. Để tham quan vườn hoa, du khách phải đi qua chặng đường dài hàng trăm bậc đá. Cứ cách một đoạn, cảnh trí lại trải ra trước mắt như một bình nguyên thu nhỏ rực rỡ, với muôn vàn sắc hoa. Mùa nào hoa nấy, đem lại cho du khách mới lạ và cảm xúc khác biệt.
Vườn đá Thạch Lâm, khu vườn của nhiều vách đá kỳ lạ. Những vách đã được sắp xếp vô tình mà như hữu ý đã khiến người xưa khéo tưởng tượng là những móng, vuốt, lông, vây của rồng. Đi giữa những vách đá dựng đứng, khách tham quan sẽ có cảm giác bí hiểm nhưng cũng không kém phần thú vị.
4. Cầu Mây thuộc bản Tả Van cách thị trấn Sa Pa 17 km về phía Đông - Nam. Cây cầu nổi tiếng này được làm bằng dây mây từ những đôi bàn tay khéo leo của người Mèo (người H'Mông) vắt ngang qua con suối Mường Hoa thơ mộng. Nếu như may mắn đến vào lúc sương mù cuộn từ dòng Mường Hoa lên phủ kín Cầu Mây, du khách sẽ thấy mình như đang bồng bềnh trong mây tựa như chốn bồng lai tiên cảnh.
5. Thác Tình Yêu cách thị trấn Sa Pa khoảng 4km theo hướng Tây - Nam. Thác nằm trên dòng suối Vàng, bắt nguồn từ đỉnh Phan Xi Păng, chảy qua nền địa hình cao, dốc. Nhìn từ xa, dòng thác giống hình một chiếc nón, hai bên rìa thác là một thảm thực vật rừng xanh tốt nằm trong vùng lõi của vườn quốc gia Hoàng Liên. Thác Tình Yêu cũng là địa điểm khởi đầu của cuộc hành trình chinh phục đỉnh Phan Xi Păng hùng vĩ.
6. Tu viện cổ từng là một tu viện vừa đồ sộ vừa cầu kỳ nằm ở bản Tả Phìn, được người Pháp xây dựng vào đầu thế kỷ 19 cho dòng nữ tu Khổ Hạnh. Ngày nay, dù hầu hết các hạng mục của công trình đã bị phá hủy, nhưng những dấu tích còn lại vẫn đủ để người ta có thể hình dung ra một công trình có quy mô lớn. Quan sát ở cự ly gần, du khách sẽ không khỏi bất ngờ khi nhìn thấy những trụ đá được ghép lại với nhau bằng chất liệu vôi mật rất kỳ công và khéo léo. Phủ kín những mảng tường tu viện là loài rêu đỏ đặc hữu chỉ có ở Sa Pa. Gần một thế kỷ qua, sự hoang phế rêu phong lại mang đến cho tu viện cổ một vẻ đẹp khác, vẻ âm u huyền bí và tu viện Tả Phìn vẫn luôn là một địa điểm thăm quan không thể bỏ qua trong hành trình khám phá Sa Pa của du khách thập phương.
7. Các bản làng của người dân tộc thiểu số:
Bản Cát Cát là một bản của người H'Mông được hình thành vào giữa thế kỷ 19, nằm cách thị trấn Sa Pa 2km. Đến với bản Cát Cát, du khách sẽ được tìm hiểu văn hóa người dân tộc gắn với thiên nhiên hoang sơ, đây là nơi thích hợp cho những khách du lịch đã mệt mỏi với chốn phồn hoa nơi đô thị.
Bản Tả Phìn là nơi ở của đồng bào dân tộc Dao Đỏ, cách thị trấn Sa Pa 12km về phía Đông - Bắc. Đến với Tả Phìn, du khách sẽ bị cuốn hút bởi phong cảnh thiên nhiên còn rất nguyên sơ, hang động Tả Phìn âm u bí hiểm, những thửa ruộng bậc thang dài và vô cùng đẹp mắt, những dòng suối quanh co như đang ôm lấy xóm làng của mình... Du khách cũng sẽ được hiểu thêm về những phong tục tập quán của người Dao Đỏ nơi đây. Tả Phìn là địa điểm du lịch sinh thái - văn hóa lý tưởng cho du khách thập phương.
Bản Lao Chải nằm gọn trong thung lũng rộng và đẹp nhất Sa Pa, cách trung tâm thị trấn khoảng 7 km. Quãng đường không quá xa nên "quốc bộ" đến Lao Chải sẽ là một trải nghiệm vô cùng thú vị trong hành trình của du khách. Lao Chải nằm sâu dưới thung lũng, bao quanh là dãy Hoàng Liên án ngữ, bên còn lại là dãy Hàm Rồng, rồi đến các tầng ruộng bậc thang trồng lúa nằm ở cấp thấp hơn. Từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau là thời gian đẹp nhất của Lao Chải, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những thửa ruộng bậc thang cao chót vót từ thung lũng sâu vắt lên lưng chừng trời màu vàng rực của lúa chín.
Bản Tả Van cách thị trấn Sa Pa khoảng 10km, đường đến Tả Van là con đường mòn uốn lượn trên lưng chừng núi. Bản Tả Van đẹp như một bức tranh, lưng tựa vào dãy Hoàng Liên Sơn, trước mặt là suối Mường Hoa trong trẻo uốn dòng. Từ Tả Van có thể đi lại rất thuận tiện sang các điểm du lịch nổi tiếng khác của Lào Cai như : Lao Chải, Cầu Mây, Tả Phìn…
8. Thung lũng Mường Hoa, một bức tranh thiên nhiên được tạo hóa vẽ nên tạo cho lòng người những thanh âm lắng đọng về một chốn bình yên giữa chốn trần gian. Nằm cách thị trấn Sa Pa 10km về phía Đông Nam, vượt qua một con đèo men theo dãy núi, du khách sẽ bị hút hồn ngay bởi nét hữu tình của cảnh đất -trời hội tụ tại đây. Thung lũng tuyệt đẹp này là nơi sinh sống của nhiều dân tộc anh em, nơi chứa đựng những vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời làm đắm say lòng khách phương xa.
Ngoài vẻ đẹp thơ mộng , thung lũng Mường Hoa còn hấp dẫn du khách bởi tại đây có một bãi đá cổ kỳ bí, nằm xen giữa cỏ cây và những thửa ruộng bậc thang của đồng bào dân tộc. Hàng trăm tảng đá sa thạch có khắc những hình vẽ, những ký tự kỳ lạ mà đến nay vẫn chưa xác định được nguồn gốc và ý nghĩa. Bãi đá cổ Sa Pa đã được xếp hạng di tích quốc gia, là di sản độc đáo của người Việt Cổ.
9. Cổng Trời Sa Pa là nơi cao nhất của con đèo nổi tiếng len lõi giữa dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, đèo Ô Quý Hồ. Cổng trời cách thị trấn Sa Pa 18 km về hướng Bắc, đường lên cổng trời quanh co uốn lượn giữa lưng chừng núi trùng trùng điệp điệp với những bóng nắng chạy dài thoắt ẩn thoắt hiện. Đứng ở Cổng Trời, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát cả thung lũng rộng lớn với những ruộng nương xanh rì, những đường ô tô xuôi ngược. Cũng chỉ khi đứng ở Cổng Trời, du khách mới cảm nhận hết được vẻ kiêu hùng của đỉnh Phan Xi Păng vời vợi lưng trời. Bên dưới là những vực sâu thăm thẳm, với thảm nguyên sinh chứa đựng nhiều bí ẩn chưa được khám phá.
10. Đỉnh Phan Xi Păng, cao 3143m, là ngọn núi cao nhất trong ngàn vạn núi đá thuộc dãy Hoàng Liên Sơn. Được một lần đặt chân lên đỉnh Phan Xi Păng, một trong 5 nóc nhà thế giới là khát khao của hàng triệu người Việt Nam suốt hàng thập kỷ qua. Việc chinh phục đỉnh núi này có thể được thực hiện qua các tour của các công ty du lịch lữ hành chuyên nghiệp hoặc tự túc với sự dẫn đường của người bản xứ.
Hành trình phổ biến nhất với khách du lịch là ba ngày. Sáng ngày đầu tiên đi ô tô từ Sa pa đến trạm kiểm lâm trên đỉnh đèo Trạm Tôn. Bắt đầu chuyến leo núi ở đó, đi xuyên qua các dãy núi, du khách sẽ dùng chân ở một địa điểm cao khoảng 1.900m cạnh suối để cắm trại, nấu ăn và nghỉ qua đêm. Ngày thứ hai từ địa điểm cao 1.900m đó, du khách sẽ leo lên tới đỉnh Phan Xi Păng 3.143m và nghỉ ăn trưa trên đỉnh, đây là quãng đường vất vả nhất trong toàn bộ cuộc hành trình. Sau đó du khách quay về trại nghỉ đêm thứ hai. Ngày thứ ba từ trại nơi 1.900m sẽ quay về Sa pa theo một đường khác.
Chinh phục Phan Xi Păng là một hành trình khó khăn, gian khổ và đầy thử thách. Bạn cần phải có đam mê và thực sự quyết tâm, cũng như phải có một thể lực thật tốt để chinh phục nóc nhà Đông Dương này.