Núi Yên Tử
Danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh) là di tích Phật giáo có bề dày lịch sử lâu đời nhất nước ta với nhiều truyền thuyết được nhân dân tôn kính, là địa điểm tâm linh để người dân cả nước, khách du lịch nước ngoài đến tham quan, chiêm bái.
Khu di tích Yên Tử, còn gọi Bạch Vân Sơn, gồm một hệ thống chùa, am, tháp và rừng cây cổ thụ hoà quyện với cảnh vật thiên nhiên, nằm rải rác từ dốc Đỏ đến núi Yên Tử theo chiều cao dần thuộc xã Thượng Yên Công, thị xã Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh, cách thành phố Hạ Long khoảng hơn 40 km, cách thị xã Uông Bí khoảng 14 km.
Đỉnh núi Yên Tử
Nằm trong cánh cung núi trùng điệp của khu Đông Bắc, đỉnh núi Yên Tử có chùa Đồng ở độ cao 1.068 m so với mặt nước biển. Từ xưa, núi rừng Yên Tử đã nổi tiếng là nơi ngoạn mục và được liệt vào Danh sơn đất Việt.
Vẻ đẹp của Yên Tử là sự kỳ vĩ của núi non hoà với nét cổ kính trầm mặc của hệ thống am, tháp cùng với đường tùng, thông, đại, trúc, mai mọc ở hai bên đường toả bóng mát làm cho du khách thập phương quên nỗi mệt nhọc đường dốc cheo leo.
Cáp treo Yên Tử
Tổng chiều dài đường bộ lên đến đỉnh Yên Tử (chùa Đồng) khoảng 6km qua hàng ngàn bậc đá len lỏi dọc đường rừng, các núi đá chênh vênh. Hành trình viếng Yên Tử bây giờ “ngắn” hơn do hiện nay hệ thống cáp treo ở Yên Tử đã đi vào hoạt động, đưa du khách tới chùa Hoa Yên ở độ cao 534 m so với mực nước biển, nơi có hai cây đại 700 năm tuổi. Từ đây du khách tiếp tục leo núi, tới các ngôi chùa nằm rải rác trên đường đi tới chùa Đồng. Đường lên chùa Đồng du khách có cảm tưởng như đi trong mây. Gặp khi trời quang mây tạnh, từ đỉnh núi này, du khách có thể chiêm ngưỡng cảnh đẹp của vùng Đông Bắc.
Suối Giải Oan
Đến Yên Tử, khách thập phương bắt đầu chuyến đi từ suối Giải Oan, sau đó đến chùa Hoa Yên (nằm ở độ cao 543m), chùa Vân Tiêu (700m) nằm bên triền núi. Dọc đường đi du khách sẽ dừng chân bên các di tích cổ khiêm cung nhưng toát lên vẻ đẹp uy nghiêm, hiển linh: Tháp Cổ, chùa Một Mái (chỉ có một mái lợp bên sườn núi), am Ngọa Vân, tượng đá Yên Kỳ Sinh... trước khi đến chùa Đồng tọa lạc trên đỉnh Yên Tử cao 1.068m.
Chùa Hoa Yên
Chùa Đồng được xây dựng từ thời Hậu Lê với tên gọi Thiên Trúc Tự với kỳ công đưa nguyên liệu từ chân núi lên đỉnh núi bằng đường rừng, khuân vác thủ công bằng sức người. Năm 2007 chùa Đồng mới được đúc hoàn toàn bằng đồng nguyên chất cao 3m, rộng 12m2, nặng 60 tấn.
Chùa Đồng
Đây còn là điểm cuốn hút khách du lịch chinh phục độ cao, từ đây khách tham quan có thể nhìn bao quát cả vùng Đông Bắc bộ, thấy sông Bạch Đằng, vịnh Hạ Long xa xa như tranh thủy mặc. Còn khách hành hương sẽ cảm thấy như được tách mình khỏi thế giới trần tục, đắm mình giữa trời xanh mây trắng như chốn tiên bồng.
Vào mùa xuân, khách thập phương thường đến Yên Tử rất đông vừa để hành hương, vừa để vãn cảnh. Lễ hội Yên Tử bắt đầu từ ngày 10 tháng giêng âm lịch và kéo dài đến cuối tháng 3 âm lịch.
Tượng đá đạo sĩ Yên Kỳ Sinh
Ngay từ thời Lý, Yên Tử đã có chùa thờ Phật gọi là chùa Phù Vân và đạo sĩ Yên Kỳ Sinh đã tu hành đắc đạo ở đây. Nhưng Yên Tử thật sự trở thành trung tâm của Phật giáo từ khi vua Trần Nhân Tông từ bỏ ngai vàng khoác áo cà sa tu hành và thành lập một giáo phái Phật giáo đặc trưng của Việt Nam đó là phái Thiền Trúc Lâm và trở thành vị tổ thứ nhất với pháp danh: Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông (1258-1308), ông đã cho xây dựng hàng trăm công trình lớn nhỏ trên núi Yên Tử để làm nơi tu hành và truyền kinh, giảng đạo.
Sau khi ông qua đời, người kế tục sự nghiệp là Pháp Loa Đồng Kiên Cương (1284-1330) vị tổ thứ hai của phái Trúc Lâm. Trong 19 năm tu hành, ông đã soạn ra bộ sách "Thạch thất ngôn ngữ" và cho xây dựng 800 ngôi chùa, am, tháp lớn nhỏ trong nước với hàng nghìn pho tượng có giá trị, trong đó có những chùa nổi tiếng như viện Quỳnh Lâm, chùa Hồ Thiên ở Đông Triều... ở trung tâm truyền giáo của Pháp Loa còn có Huyền Quang Lý Đạo Tái (1254-1334) - vị tổ thứ ba của phái Trúc Lâm.
Chùa Một Mái
Sang đến thời Lê, Nguyễn thì Yên Tử trở thành trung tâm của Phật giáo Việt Nam và được vua quan các triều đại quan tâm tôn tạo, sửa chữa nên khu di tích Yên Tử là sự kết tinh, sự hội tụ của nền văn hoá dân tộc với dáng dấp kiến trúc, hoa văn trang trí và các mảng chạm khắc mang đậm dấu ấn của các thời đại.